İÇİNDE
Denizlerimiz var, güneş içinde;
Ağaçlarımız var, yaprak içinde;
Sabah akşam gider gider geliriz,
Denizlerimizle ağaçlarımız arasında,
Yokluk içinde.
Orhan Veli Kanık
( 1914 - 1950 )
----------------------------------
Cam cama değil can cana.
Dervişin başı bitten paçası itten kurtulmazmış.
Ahilikte yamak, çırak, kalfa ve usta hiyerarşisi vardır.
Erasmus 1550’lerde şöyle der, yan bakış şeytanlaştırır. Bir
güvercin bir sincap’ın gözleri yandadır, onların ki yan bakış değil, simaları
öyle, fıtratları gereği, tedirgin ürkek halleri sevimli görünür.
Ancak farenin gözleri ne öndedir ne yanda, ne öne ne yana,
bir açı sıkıntısı, evrensel bir tiksinti yaratır, portre ressamının meslek
sırrıdır bu, farenin yan bakışı ürkütücüdür ve yan bakış farenin öldürücü
silahıdır.
Unutulmasın, yan bakış şeytanlaştırır.
Ne önde ne yanda, arkada neler oluyor kulak kabartmak, yan
yan dikkat kesilmek göz yuvalarına şeytanı oturtturur, göz ayarıyla,
panaromik ve dik perspektifiyle oynayanların, hazin açı sorunu.
Cemaatin önünde imam, arkasında tıkırtılı karışık seslere
rağmen namazını bozamaz, ancak çoğu kez güvensizlikle arkada neler oluyor bir
yan bakış fırlatır, arkasına dönememek arkasından emin olmamak, arkadan
tedirgin olmak, arkası obsesif hale gelmesin, cinsi tatlı kaşıntılı arayışlar
dahi başlar.
Namazın huşusu dağılır, gülşeker yüzlü bir hoca düşünün, bir
yan bakışla yüzünde çapraz bir çizgi, anında şeytanın gölgesini anımsatır, bir
asır duayla şefkatle yumuşamış hatlar, bir tek çizgiyle, gözler şeytan
penceresine dönüşür. Hem ibadetin ruhaniyeti içinde hem polis kamerası
gibi, Allah affetmez, o yüzü çarpıtır, günahlarınızı artık Allah o yüce
ressam simanıza kazıyıp, aleme teşhir eder.
Rönesans ressamlarında ‘günah’ motiflerinde vardır, tam
gözünü yukarı semaya çevirmiş bir aziz, Tanrıya yakarır yakınır, bir vecd anı
içinde, gözlerini bir anda yana yuvarlar, işte o yana yuvarladığı an, şeytani
bir an’dır, Allah’ın flaş anı, dondurur. Bu halin ilahi yorumu yüzünüzü
Allah’tan başka yöne çevirirseniz, Allah’ın cinleri çarpar. (Nihat Genç'ten Alıntıdır.)
Bir de şarkı olsun sonunda….
Dire Straits -
Brothers In Arms